İnsidans (görülme sıklığı) ve Mortalite
Tükürük bezi tümörleri nadir görülen tümörler olup, 100,000 kişide her yıl yaklaşık 2,5-3 vaka insidansına sahiptir. Baş boyun kanserlerinin yaklaşık %3-5’i bu gruptadır. Morfolojik ve klinik olarak geniş bir gruba yayılan neoplazmalar olup, bu nedenle tanı ve tedavide önemli güçlükler yaşanmaktadır. Malign tükürük bezi tömörü olan hastaların çoğunluğu altı ve yedinci dekattaki hastalardır.
Karsinogenez ve Risk Faktörleri
İyonize radyasyona maruz kalma tükürük bezi kanserlerinde en çok suçlanan etiyolojik faktördür. Kauçuk sektörü çalışanlarında, asbeste maruz kalan madencilerde, tesisatçılar ve kereste işinde çalışan kişilerde de maruziyete ikincil risk artmaktadır.
Histopatoloji
Tükürük bezi tümörleri histolojik olarak vücuttaki tüm tümör grupları içerisinde en dağınık yerleşimli gruptur. Tükürük bezlerinde 40’ın üzerinde epiteliyal tümör tanımlanmıştır ancak bunların bazıları oldukça nadirdir. Majör ve minör tükürük bezlerinin en sık benign tümörü pleomorfik adenom olup, tüm tükürük bezi tümörlerinin %50’sini ve tüm parotis tümörlerinin %65’ini oluşturmaktadır. Majör ve minör tükürük bezlerinin en sık malign tümörü mukoepidermoid karsinom olup, tüm tükürük bezi tümörlerinin %10’unu ve tüm malign tükürük bezi tümörlerinin %35’ini oluşturmaktadır. Bu tümör de en sık parotiste ortaya çıkar.
Klinik Bulgular
Majör veya minör tükürük bezinde benign (iyi huylu) tümörü olan çoğu hasta tükürük bezinde yavaş büyüyen, ağrısız şişlikle karşımıza gelir. Malign (kötü huylu) tümörlerde ise tükürük bezinde hızlı büyüyen bir kitleye, yüz siniri tutulumuna bağlı uyuşukluk veya güçsüzlük, ağrı, boyunda kitle, kitle üzerindeki deride kızarıklık ve katılaşma gibi bulgular eşlik edebilir.
Bazı faktörler prognoz (tedavi sonucu) ve tedavi seçeneklerini etkiler.
Prognoz (tedavi sonucu) ve tedavi seçenekleri şunlara bağlıdır:
- Kanserin evresi(özellikle de tümörün boyutu)
- Kanserin hangi tükürük bezinde olduğu
- Mikroskop altında kanserli hücrelerin normal dokulardan ne kadar farklı olduğu
- Hastanın yaşı ve genel durumu